Belbin en de Belbin teamrollen

Meredith Belbin

Wat is Belbin, wat zijn de Belbin teamrollen en hoe hoe werk je met deze aanpak aan sterkere teams en beter en plezieriger teamwerk? De teamrollen van Belbin zijn vernoemd naar hun grondlegger, psycholoog prof.dr. Meredith Belbin (1926). Hij was jarenlang verbonden aan Henley Business School in Cambridge (UK). In ‘Management Teams – Why they succeed or fail’ (1981) publiceerde Belbin voor het eerst over zijn teamrollen model.

Henley is een van Engelands oudste meest gerenommeerde businesschools. Haar docenten en researchers ontwikkelden voor topmanagers in opleiding een managementgame, de Executive Management Game om te meten hoe zij gebruik maakten van hun diverse managementvaardigheden en hoe ze als teams presteerden in verschillende omstandigheden.

Onderzoek naar het succes van teams

De teams met teamleden die op grond van criteria als opleiding, ervaring en reputatie doorsnee waren, bleken in de uitvoering van het spel keer op keer het meest succesvol.

“Hoe komt het dat teams samengesteld uit de meest getalenteerde personen vaak aantoonbaar minder goed presteren, terwijl teams met meer bescheiden talenten harmonieus en succesvol opereren?”, vroeg Belbin zich af. Die vraag was de aanleiding om te onderzoeken welke oorzaken van invloed zijn op het goed en bevredigend samenwerken van teams.

Het onderzoek dat Belbin hiernaar met een multidisciplinair team van wetenschappers deed, leverde de definitie van negen teamrollen op. Ze beschrijven allemaal een aantal samenhangende eigenschappen, overtuigingen en manieren waarmee mensen problemen te lijf gaan; gedrag dat we bij onszelf en elkaar kunnen herkennen en gebruiken als we samenwerken met anderen.

Uit Belbins onderzoek bleek dat individuen verschillende teamrollen laten zien en dit in verscheidene mate. Hoewel iedereen in potentie elke van de verschillende teamrollen kan gebruiken in de interactie met anderen, heeft ieder van ons een sterke en natuurlijke voorkeur voor soms een en meestal twee of drie van deze teamrollen. Daarnaast zijn er nog twee of drie teamrollen die je zou kunnen ontwikkelen als persoonlijke ambities of de omstandigheden erom vragen.

Word je bewust van je natuurlijke rollen

Volgens Belbin is het zaak dat mensen hun zich hun natuurlijke rollen bewust worden, deze ontwikkelen en productief maken in de samenwerking met anderen.Terwijl een team de kans op succesvolle samenwerking aanzienlijk kan vergroten doordat de teamleden elkaars teamrollen kennen en daarvan in het werk en de werkverdeling slim gebruik maken. Tegelijk met de sterke punten op sommige terreinen, zijn met elke teamrol ook minder sterke punten verbonden, de zogenaamde te accepteren zwakheden.

Mensen kunnen zichzelf door training, coaching en opleiding ook daarin verbeteren maar het werken in teams is vooral bedoeld om teamleden in staat te stellen elkaars sterke punten te benutten en voor elkaars zwakheden te compenseren.

De Belbin teamrollen in het kort

Hieronder worden uiterst beknopt de meest in het oog springende kenmerken van elke teamrol weergegeven. Op welk aspect van het samenwerken iemand met die teamrol in het bijzonder kan bijdragen en wat daarbij de te accepteren zwakheden zijn. Overigens komen de rollen in vrijwel gelijke mate voor.

Bedrijfsman

Welke bijdrage bij uitstek: Is praktisch, nuchter en handig. Een doener. Zet ideeën om in concrete taken en gaat daarmee aan de slag.

Wat haar of hem daarbij in de weg kan zitten: Houdt graag vast aan het bekende. Staat niet altijd open voor nieuwe mogelijkheden.

Brononderzoeker

Welke bijdrage bij uitstek: Enthousiast, levendig en vlot in de omgang. Legt gemakkelijk contacten en houdt van afwisseling.

Wat haar of hem daarbij in de weg kan zitten: Soms al te optimistisch en zorgeloos. Verliest interesse als het nieuwe eraf is.

Groepswerker

Welke bijdrage bij uitstek: Vriendelijk, behulpzaam en attent. Luistert en heeft aandacht voor gevoelens. Zorgt voor gezelligheid.

Wat haar of hem daarbij in de weg kan zitten: Gaat conflicten uit de weg. Besluiteloos in spannende omstandigheden.

Monitor

Welke bijdrage bij uitstek: Verstandig en doordacht. Wil alles goed weten. Bewaart het overzicht en weegt alle mogelijkheden tegen elkaar af.

Wat haar of hem daarbij in de weg kan zitten: Afstandelijk en een beetje kritisch. Niet zo inspirerend naar anderen toe.

Plant

Welke bijdrage bij uitstek: Creatief, heeft verbeelding en fantasie. Heeft vaak een heel eigen kijk op dingen.

Wat haar of hem daarbij in de weg kan zitten: Soms niet zo realistisch. Kan helemaal in eigen gedachten opgaan.

Specialist

Welke bijdrage bij uitstek: Toegewijde vakman of -vrouw die graag alleen is. Heeft vaak bijzondere kennis en vaardigheden.

Wat haar of hem daarbij in de weg kan zitten: Draagt maar op een beperkt gebied bij. Kan blijven hangen in eigen specialisme.

Voorzitter

Welke bijdrage bij uitstek: Brengt mensen bij elkaar en zorgt dat iedereen meedoet. Zoekt naar besluiten waar iedereen het mee eens is.

Wat haar of hem daarbij in de weg kan zitten: Laat anderen graag het eigen werk doen. Weet hoe je iemand moet beïnvloeden.

Vormer

Welke bijdrage bij uitstek: Is gedreven, strijdlustig en vol energie. Wil winnen. Zet druk op anderen om in beweging te komen.

Wat haar of hem daarbij in de weg kan zitten: Is snel gefrustreerd en ongeduldig als het tegenzit. Kan anderen kwetsen.

Zorgdrager

Welke bijdrage aan bij uitstek: Nauwgezet, precies en zorgzaam. Let goed op wat er allemaal mis kan gaan. Zet de puntjes op de i.

Wat haar of hem daarbij in de weg kan zitten: Beetje overbezorgd soms, piekert te veel. Kan moeilijk werk uit handen geven.

Waarom wij graag werken met Belbin

We zijn enthousiast over Belbin om meerdere redenen:

  • Belbin heeft een positieve insteek: het gaat om wat je kunt en waar je je prettig bij voelt.
  • Het uitgangspunt is de groep, het team, en niet het individu.
  • Dat we allemaal anders zijn is bij Belbin een ‘rijkdom’ en geen ‘probleem’.
  • Het gaat niet om wie je bent, want dat is altijd in ontwikkeling. Nee, het gaat om de rollen waarin jij je lekker voelt en tot je recht komt. Op het werk, thuis of terwijl je in teamverband jouw vrije tijd invult.
  • Het is een solide methode die zichzelf op tal van plaatsen heeft bewezen.
  • Je hoeft geen hyperdeskundige te zijn om er goed mee te kunnen werken.
  • Met Belbin heeft een team een gemeenschappelijke ’taal’. Dat maakt het makkelijker om verschillen eerlijk en respectvol met elkaar te bespreken.

Blijf op de hoogte van nieuwe trainingen, cursus data en ontwikkelingen op gebied van teamrolmodellen.