In een praktijkproef van Noorse onderzoekers blijkt weer eens dat mannen én vrouwen in alledaags multitasken even slecht zijn. Vaak wordt gezegd dat vrouwen betere multitaskers zijn dan mannen, ook in teams en op het werk. Maar is dat wel zo? Hoewel er enkele wetenschappelijke studies zijn die dit bevestigen, zijn uit andere studies geen verschillen tussen mannen en vrouwen gebleken. Een team van Noorse onderzoekers heeft geprobeerd dit opnieuw te testen met behulp van een computersimulatie die een alledaagse situatie nabootste. Zij vonden geen verschillen tussen mannelijke en vrouwelijke deelnemers.

Onlangs hebben verschillende wetenschappers, waaronder neurowetenschapper Theo Compernolle, in de Tweede Kamer gepleit tegen het gebruik van mobiele telefoons in de klas. Zij stellen dat de hersenen van jongeren nog niet voldoende ontwikkeld zijn om weerstand te bieden aan prikkels, trillingen en geluidjes. Bovendien stellen ze dat het gebruik van smartphones leerlingen aanzet tot multitasken tussen wat er in de klas gebeurt en bijvoorbeeld op Snapchat.

Onderzoek, uitgevoerd door Compernolle en anderen, wijst uit dat zelfs de meeste (volwassen) professionals veel efficiënter werken wanneer ze zich op één taak tegelijk richten. Volgens Compernolle hebben ze 25 minuten nodig om terug te keren naar hun oorspronkelijke taak nadat ze afgeleid zijn, en in 40% van de gevallen lukt dit zelfs helemaal niet. Compernolle benadrukt: “Mensen weten niet hoe ons brein werkt. (…) Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat ons brein helemaal niet kan multitasken.”

Simultaan en serieel multitasken

En ‘adding insult to injury’: in weerwil van een populair stereotype zijn vrouwen waarschijnlijk net zo slecht in multitasken als mannen. Dat is althans de conclusie van een groep neurowetenschappers van de Noorse Universiteit van Bergen die vrouwen en mannen lieten multitasken in een ‘echte omgeving’.

Uit studies naar verschillen in cognitieve vaardigheden tussen mannen en vrouwen is bekend dat de prestaties van mannen en vrouwen op dat vlak meestal tamelijk gelijk zijn. Er zijn echter ook verschillen. Mannen kunnen zich meestal beter voorstellen hoe complexe driedimensionale figuren eruit zouden zien als ze worden geroteerd. Vrouwen zijn daarentegen over het algemeen beter in bepaalde verbale vaardigheden, zoals het onthouden van een lijst met woorden of andere verbale inhoud.

Hoewel de veronderstelde superioriteit van vrouwen in multitasking nog wel eens aan de keukentafel ter sprake komt en soms zelfs de krant haalt, zijn de wetenschappelijke bevindingen met betrekking tot sekseverschillen in multitasking nogal inconsistent: sommige onderzoeken vonden geen sekseverschillen, terwijl andere melding maakten van een mannelijk of vrouwelijk voordeel.

Allereerst is het belangrijk om te weten dat, hoewel bij het brede publiek de overtuiging heerst dat vrouwen beter kunnen multitasken, er nog maar weinig onderzoek naar is gedaan in de wetenschap en dus ook weinig wetenschappelijk ‘bewijs’ is.

Een andere mogelijke oorzaak van de inconsistentie in bevindingen is dat verschillende onderzoekers multitasking verschillend definiëren. Er is namelijk simultaan multitasken, zoals telefoneren tijdens het rijden, en serieel multitasken. Serieel multitasken houdt in dat je snel schakelt tussen taken, zoals het voorbereiden van je volgende vergadering, het tussendoor beantwoorden van een e-mail, kort onderbroken worden door een collega of even snel NU.nl checken.

Een derde reden voor de inconsistentie in bevindingen kan zijn dat tot nu toe in het overgrote deel van de onderzoeken naar sekseverschillen op dit vlak gebruik is gemaakt van typische laboratoriumtaken. Proefpersonen werd bijvoorbeeld gevraagd een eenvoudige denkopdracht (zoals de Stroop Kleur Woord test) uit te voeren terwijl ze zich op een loopband voortbewogen.

Serieel multitasken in een alledaagse omgeving

Voor een benadering die meer gebaseerd is op dagelijkse situaties, hebben de Noorse wetenschappers de Meeting Preparation Task (CMPT) ontworpen met behulp van computersimulatie. Serieel multitasken is wat de meesten van ons het vaakst doen. Daarom wilden de onderzoekers dit testen in een alledaagse omgeving met mannen en vrouwen uit een dwarsdoorsnede van de bevolking.

In de CMPT bevinden deelnemers zich in een driedimensionale ruimte met een keuken, berging en een vergaderruimte met tafels en een projectiescherm. Ze moeten de vergaderruimte voorbereiden voor een overleg, bijvoorbeeld door stoelen, potloden en drankjes op de juiste plaats te zetten. Tegelijkertijd worden ze geconfronteerd met afleidingen zoals een ontbrekende kabel en een telefoontje. Ook moeten ze acties onthouden die later nog moeten worden uitgevoerd, zoals het geven van een object aan een avatar en het op een specifiek tijdstip plaatsen van koffie op de vergadertafel.

Deze gecomputeriseerde omgeving plaatste alle deelnemers in exact dezelfde omstandigheden, waardoor hun prestaties gemakkelijk te vergelijken zijn. Bovendien maakte het mogelijk om tegelijkertijd veel variabelen te meten. Ten slotte was de taak zo ontworpen dat alle deelnemers zich in een even onbekende situatie bevonden, zodat niemand een voordeel zou hebben omdat ze dit vaker hadden gedaan.

De onderzoekers hebben de prestaties van 66 vrouwen en 82 mannen tussen de 18 en 60 jaar vergeleken op verschillende variabelen van de CMPT, zoals de algehele nauwkeurigheid van het voltooien van de taak (bijvoorbeeld het correct plaatsen van vereiste objecten op tafel), de totale tijd die nodig was om de taak te voltooien, de afstand die in de virtuele omgeving werd afgelegd, het vergeten van taken en de effectieve aanpak van storende gebeurtenissen (zoals het telefoongesprek). Ze vonden geen verschillen tussen mannen en vrouwen wat betreft seriële multitasking-vaardigheden.

De Noorse wetenschappers willen niet helemaal uitsluiten dat er sekseverschillen zijn in seriële multitasking-vaardigheden. Als dergelijke verschillen bestaan, zijn ze waarschijnlijk erg klein. Er is behoefte aan verdere onderzoeken in een ‘echte omgeving’ om deze bevindingen te repliceren, of om mogelijke verschillen in simultaan multitasking te onderzoeken.

Desalniettemin concludeert deze groep onderzoekers dat het bewijs voor het stereotype dat vrouwen betere multitaskers zijn, tot nu toe vrij zwak is.

Volgende stappen

Wil jij persoonlijk of met jouw team werken aan beter teamwerk? Neem dan contact met ons op – misschien kunnen we je helpen.